SASS (scss dosyaları) nedir?

03 Şubat 2016

Web tabanlı uygulamalarda html sayfalarını göze daha hoş gözükür hale getirmek ve kullanılabilirliği artırmak için css stillerini kullanırız.

Web tabanlı uygulama geliştirirken genelde uygulamaya özel renkler, fontlar, görseller, vs kullanırız. Bu renkleri, fontları, görselleri, vs css dosyalarının içerisinde sürekli kullanmamız gerekir.

Örneğin, uygulamamızda linklerin kırmızı gözükmesini istiyorsak css dosyasına uygun stili yazarız, butonların da kırmızı gözükmesi gerekirse, css dosyasına yeni bir stil ekleyerek gene kırmızı rengi kullanmamız gerekir.

Yukarıdaki örnekten devam edecek olursak, kırmızı renk ve tonları css dosyalarında belki onlarca defa kullanılmış olacak.

Eğer uygulamanın kırmızı değil, mavi tema ile gözükmesini istersek css dosyalarını açıp, kırmızı renk kodlarını mavi ile değiştirmemiz, kırmızı rengin tonlarına karşılık gelen mavi tonlarını bulup css dosyalarındaki stilleri güncellememiz gerekecek.

Eğer css dosyasının başında değişkenler, fonksiyonlar tanımlayabilseydik ve stillerde bu değişkenleri, fonksiyonları kullanabilseydik, değişiklikleri çok daha kolay yapabilecektik.

SASS ve LESS, tam olarak bu sorunu çözmeye çalışıyorlar.

Bu makalede SASS‘ın nasıl çalıştığını inceleyeceğiz, hemen örnek projemizi oluşturmak istediğimiz dizini Visual Studio Code ile açıyoruz ve içerisinde index.html ve package.json dosyalarını oluşturuyoruz;

index.html dosyasının içeriği;

<html>
    <head>
        <link rel="stylesheet" href="css/style.css" />
    </head>
    <body>
        <header>
            <h1>Örnekler ile SASS</h1>
        </header>
        <article>
            <p>Bu örnekte SASS'ın nasıl kullanıldığını inceliyoruz</p>
        </article>
    </body>
</html>

package.json dosyasının içeriği;

{
    "name": "polatengin-sass-ornek",
    "description": "SASS Örnek Projesi",
    "version": "1.0.0",
    "private": true
}

Eğer daha önce kurulumunu yapmadıysak node-sass paketini npm üzerinden kurmamız gerekiyor. Eğer aşağıdaki komutu daha önce çalıştırdıysanız, tekrar çalıştırmaya gerek yok.

npm install -g node-sass

package.json dosyasına eklenebilecek scripts bölümü ile npm aracının birden fazla komutu, parametreleri ile birlikte bir defada çalıştırmasını sağlayabiliriz, aşağıdaki scripts parçasını ekleyelim;

"scripts": {
    "build-sass": "node-sass --include-path scss scss/main.scss css/style.css"
}

Böylece npm run build-sass komutunu çalıştırabileceğiz ve node-sass bizim için scss/main.scss dosyasını derleyip, css/style.css adı ile kaydedecek. Denemek için hemen Command Prompt (Windows) veya Terminal (MacOS, Linux) içerisinden gidelim ve aşağıdaki kodu çalıştıralım;

npm run build-sass

Projemizin olduğu dizinde css dizininin oluşturulduğunu ve içerisine style.css dosyasının eklendiğini görebiliriz, henüz scss/main.scss dosyası boş olduğu için css/style.css dosyasının içerisi de boş.

html dosyasını tarayıcıda açıp içeriğini görebilmek için bir web server‘a ihtiyacımız olacaktır, eğer bilgisayarınıza daha önce bir web server kurmadıysanız, npm üzerinden http-server web server‘ını kurabiliriz;

npm install -g http-server

Eğer daha önce yukarıdaki kodu çalıştırdıysanız, tekrar çalıştırmanıza gerek yok.

Artık aşağıdaki komutu çalıştırarak http-server web server‘ını çalıştırabiliriz;

http-server

İstediğimiz tarayıcıyı açarak http://localhost:8080 adresine gidersek, aşağıdaki ekranı görmemiz lazım;

index.html dosyasında css/style.css dosyasını link elementi ile eklediğimiz için şu anda scss/main.scss dosyasına SASS kodlarını yazmaya başlayabiliriz.

scss/main.scss dosyasını açalım ve değişkenlerimizi tanımlayalım;

$arkaplan: #03a9f4;
$yazi: #9c27b0;
$yazi-tipi: "Helvetica";

Değişkenlerimizin isimlerini $ işareti ile başlatıyoruz, böylece SASS derleyici css dosyasını oluşturacağı zaman, $ işareti ile başlayan isimlerin değişken olduğunu anlayabiliyor. Değişkenleri kullanmak için main.scss dosyasına aşağıdaki kodları ekleyelim;

body {
    background-color: $arkaplan;
}
header {
    color: $yazi;
    font-family: $yazi-tipi;
    margin-left: 10px;
}
article {
    color: $yazi;
    font-family: $yazi-tipi;
    padding: 15px;
}

Böylece body elementinin background-color özelliği $arkaplan değişkeninin değerine, header elementinin color özelliği $yazi değişkeninin değerine, font-family özelliği $yazi-tipi değişkeninin değerine, margin-left özelliği sabit 15px değerine, article elementinin color özelliği $yazi değişkeninin değerine, font-family özelliği $yazi-tipi değişkeninin değerine, padding özelliği sabit 15px değerine sahip olacak.

http-server web server‘ını kapatalım, önce SASS dosyasını css dosyasına dönüştürelim (derleyelim) ve http-server web server‘ını tekrar çalıştıralım;

npm run build-sass

http-server

css/style.css dosyasını açarsak, içerisinde aşağıdaki stillerin tanımlı olduğunu görebiliriz;

body {
    background-color: #03a9f4;
}
header {
    color: #9c27b0;
    font-family: "Helvetica";
    margin-left: 10px;
}
article {
    color: #9c27b0;
    font-family: "Helvetica";
    padding: 15px;
}

SASS dosyalarında öntanımlı bazı fonksiyonları da kullanabiliriz, örneğin yukarıdaki örnekte yeralan article elementinin arkaplan renginin sayfanın arkaplan renginden biraz daha açık bir renge sahip olmasını istiyorsak, article elementinin stil‘ine aşağıdaki kodu ekleyebiliriz;

background-color: lighten($arkaplan, 15%);

Böylece article elementinin background-color özelliği, $arkaplan değişkeninin değerinin %15 daha açık rengine sahip olacak. lighten() fonksiyonu ilk parametresinde renk değerini, ikinci parametresinde açık hale getirme miktarını alır.

Benzer şekilde darken() fonksiyonu ilk parametresinde aldığı renk değerini ikinci parametresinde aldığı miktar kadar koyu hale getirebilir.

http-server web server‘ını kapatalım, önce SASS dosyasını css dosyasına dönüştürelim (derleyelim) ve http-server web server‘ını tekrar çalıştıralım;

npm run build-sass

http-server

css/style.css dosyasını açarsak, içerisinde aşağıdaki stillerin tanımlı olduğunu görebiliriz;

body {
    background-color: #03a9f4;
}
header {
    color: #9c27b0;
    font-family: "Helvetica";
    margin-left: 10px;
}
article {
    color: #9c27b0;
    background-color: #47c4fd;
    font-family: "Helvetica";
    padding: 15px;
}

Yukarıdaki scss/main.scss dosyasında hem header hem de article elementinin color ve font-family özelliklerinin olduğunu ve aynı değerlere sahip olduklarını görüyoruz. SASS dosyalarında tanımlayabileceğimiz @mixin değişkenleri sayesinde birden fazla stil özelliğine tek bir değişkende birleştirebilir, istediğimiz yerde @import tanımlaması ile kullanabiliriz;

@mixin renk-font {
    color: $yazi;
    font-family: $yazi-tipi;
}
header {
    @include renk-font;
    margin-left: 10px;
}
article {
    @include renk-font;
    background-color: lighten($arkaplan, 15%);
    padding: 15px;
}

http-server web server‘ını kapatalım, önce SASS dosyasını css dosyasına dönüştürelim (derleyelim) ve http-server web server‘ını tekrar çalıştıralım;

npm run build-sass

http-server

css/style.css dosyasını açarsak, içerisinde aşağıdaki stillerin tanımlı olduğunu görebiliriz;

body {
    background-color: #03a9f4;
}
header {
    color: #9c27b0;
    font-family: "Helvetica";
    margin-left: 10px;
}
article {
    color: #9c27b0;
    font-family: "Helvetica";
    background-color: #47c4fd;
    padding: 15px;
}

Hatta, istersek @mixin değişkenlerinin parametre(ler) almasını da sağlayabiliriz;

@mixin renk-font($renk) {
    color: $renk;
    font-family: $yazi-tipi;
}

@include ile stillere eklediğimiz yerleri de aşağıdaki gibi değiştirelim;

header {
    @include renk-font($yazi);
    margin-left: 10px;
}
article {
    @include renk-font(darken($arkaplan, 15%));
    background-color: lighten($arkaplan, 15%);
    padding: 15px;
}

Böylece renk-font isimli @mixin değişkenimiz $renk parametresi ile aldığı renk bilgisini kullanacak. header elementinde $yazi değişkenini kullanıyoruz, article elementinde darken() methoduna $arkaplan değişkeninin değerini vererek oluşan rengi kullanıyoruz.

http-server web server‘ını kapatalım, önce SASS dosyasını css dosyasına dönüştürelim (derleyelim) ve http-server web server‘ını tekrar çalıştıralım;

npm run build-sass

http-server

css/style.css dosyasını açarsak, içerisinde aşağıdaki stillerin tanımlı olduğunu görebiliriz;

body {
    background-color: #03a9f4;
}
header {
    color: #9c27b0;
    font-family: "Helvetica";
    margin-left: 10px;
}
article {
    color: #0275a8;
    font-family: "Helvetica";
    background-color: #47c4fd;
    padding: 15px;
}

İlgili diğer makaleler

blog comments powered by Disqus

Engin Polat hakkında

Senior Software Engineer, @Microsoft

Ada ve Ege'nin babası ;)

Seriler

Kategoriler

Arşiv

İstatistik

Makale Adedi: 484

Creative Commons Lisansı